مقدمه

ساب پاشی، روشی خلاقانه برای زدودن  هرگونه آلودگی سطحی می باشد. برای اجرای دقیق و کامل عملیات بر روی یک سطح مشخص، باید از تجهیزات و لوازم جانبی مختلفی به خصوص کلاه سندبلاست، استفاده  گردد. همچنین اپراتور باید از مهارت و تجربه کافی برای این کار برخوردار باشد. به طور کلی این عملیات در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. صنایع فلزی، عمران و پل سازی، کشتی سازی، سوله های صنعتی، لوله سازی و… همه جزو صنایعی هستند که به نوعی از فرایند سندبلاست استفاده می کنند. زمان انجام عملیات سندبلاست، محیط کار دارای گرد و غبار سمی و مضر حاصل از کار ساب پاشی می باشد.

کلاه سندبلاست

بر اثر ایجاد فشار هوای بسیار بالا در مخزن سندبلاست، مواد ساینده از قبیل ماسه، سیلیس، شن و… با فشار بالا به سمت شیلنگ هدایت می شوند. نازل دستگاه از جنس فلز مقاوم در برابر خوردگی ساخته شده است، تا بتواند این فشار بالا را تحمل کند. بر اثر برخورد این مواد با قطعه کار باعث تولید گرد و غبار فراوان می گردد. همچنین مواد ساینده پس از برخورد به سطح به اطراف پرتاب می شوند که در صورت برخورد با اپراتور ممکن است ایجاد جراحت کند.

به همین دلیل برای پرهیز از آسیب به اپراتور در برابر ذرات سیلیس و گرد غبار از کلاه سندبلاست استفاده می شود. کلاه سندبلاست در انواع و اقسام و مدل های مختلف تولید می شوند و در بازار موجود می باشند. کلاه سندبلاست به روپوش و فیلتر هوا مجهز می باشد. گرد و غبار موجود در محیط توسط فیلتر های قوی نصب شده بر روی کلاه گرفته و هوایی سالم و پاکیزه را به اپراتور می رساند و تنفس را راحت تر می کند. سلامت اپراتور و سایر کارگران باعث بالا رفتن راندمان کار می شود.

لایه بردای سطوح قبل از رنگ کاری و پوشش دهی را می توان به عنوان اصلی ترین کاربرد سندبلاست معرفی کرد.

مزایا کلاه سند بلاست

کلاه سندبلاست وظیفه ی حفاظت از اعضای حساس سر و صورت، تامین دید، تامین فضا و هوای تنفسی اپراتور سندبلاست را برعهده دارد. روکش شنل مانند متصل به کلاه، کمک فراوانی به محافظت از گردن و سینه ی اپراتور سندبلاست در برابر مواد ساینده برگشتی ایفا می کند. با اتصال هوای کمپرسور مرکزی به این کپسول هوای تصفیه شده به وسیله شلنگ تنفسی به کلاه سندبلاست کار منتقل میشود. برای محافظت کاربر در برابر عوارض ناشی از تنفس غبار منتشر شده سندبلاست، استفاده از فیلتر تنفسی بسیار مهم و حیاتی می باشد.

• بدنه پلاستیکی مقاوم در برابر ضربه و بسیار سبک.
• دارای شیشه محافظ شفاف و ضد خش قابل تعویض.
• دارای ورودی هوای پاکیزه برای سلامت اپراتور.
• لایه محافظ جلوگیری از صدای مزاحم بر روی تمام سطح کلاه.
• دارای فیلتر هوا قابل تعویض.
• دوام و طول عمر بالا و مناسب برای مصارف صنعتی.
• کنترل گرد و غبار ناشی از زنگار زدایی.
• فراهم نمودن هواي تمیز براي اپراتور و سایر پرسنل.
• محافظت پرسنل از صدمات احتمالی از سوی ذرات و تجهیزات متحرك.
• کاهش صداي منتشره، باعث فراهم شدن یک محیط کار ایمن می گردد.

کارگران ساختمانی که دیواره های پیش ساخته گچی را سندبلاست می کنند، اغلب در مواجهه با غلظت هاي بالایی از گرد و غبار و در برخی مواقع سیلیکای قابل استنشاق قرار می گیرند. بعضی از مواد موجود در این گرد و غبار ها باعث تحریک چشم ها، بینی، گلو و دستگاه تنفسی می شوند. استفاده از ماسک های تنفسی مناسب و تایید شده توسط مراکز مجاز حفاظت فردي به تنهایی برای انجام عملیات بلاستینگ کافی نیست. باید از تهویه مناسب و دستگاه های هوا رسانی نیز بهره گرفته شود.

برای پرهیز از آسیب به اپراتور در برابر ذرات سیلیس و گرد غبار از کلاه سندبلاست استفاده می شود

مزایا و کاربرد سندبلاست

• لایه برداری: لایه بردای سطوح قبل از عملیات رنگ کاری و عایق کاری را می توان به عنوان مهم ترین و اصلی ترین کاربرد روش سندبلاست معرفی کرد. در بسیاری از موارد بر طرف کردن رنگ های به جا مانده، بخش های پوسیده و دیگر مواد اضافی سطح با استفاده از روش های معمولی بسیار دشوار و وقت گیر می باشد. باید توجه داشته باشید که شدت لایه برداری سندبلاست قابل تنظیم می باشد. به عنوان مثال، در صورت لایه برداری رنگ از روی بدنه خودرو، هیچ گونه آسیبی به سطح فلزی زیر رنگ وارد نخواهد شد. ساب پاشی، کاربردهای متنوعی در صنایع مختلف دارد. از متداول ترین کاربردهای سندبلاست می‌توان به لایه‌برداری، تمیزکاری، صافکاری و پرداخت سطوح، ساخت سطوح تزئینی، آماده‌سازی برای پوشش‌دهی، از بین بردن کپک، حکاکی و پاک کردن روغن از روی سطح خیابان ها اشاره کرد.
• پاکسازی: ساب پاشی، یکی از روش های پاکسازی سطوح گسترده نظیر ماشین آلات صنعتی و ساختمان ها و… می باشد. این فرآیند برای پاکسازی تجهیزات و سطوح کوچک نیز مورد استفاده قرار می گیرد. برای مثال، سطح پیچ گوشتی و آچارهای زنگ زده را می توان به سرعت توسط سندبلاست پاکسازی کرد.
• آماده سازی سطح برای پوشش دهی: بعد از لایه برداری و پاکسازی توسط روش ساب پاشی سطوح برای عملیات رنگ کاری، چسب کاری یا دیگر فعالیت های عایق کاری آماده خواهد بود. آماده سازی غیر استاندارد سطوح منجر به عملکرد نادرست پوشش می شود. همچنین، پاکسازی سطحی عمر مفید پوشش را کاهش می دهد. سندبلاست، یک روش بسیار مفید و کارآمد برای آماده سازی سطوح مختلف می باشد. این تکنیک با فراهم سازی مناسب سطح، از هدر رفت وقت و هزینه های ناشی از ترمیم مجدد پوشش پیشگیری می کند. توجه داشته باشید که برای سطوح چوبی و پلاستیکی به دلیل حساس بودن بافت آن ها، عملیات سندبلاست باید با استفاده از مواد ساینده ی مناسب، مانند پوست گردو یا شیشه انجام گیرد تا سطح چوب دچار آسیب نشود.

ساب پاشی علاوه بر بازگرداندن ظاهر اصلی نمای ساختمان، باعث افزایش عمر آن می شود.

• صافکاری و پرداخت سطح: عملیات سندبلاست علاوه بر پاکسازی، سطح صاف و صیقلی را به وجود می آورد. در برخی از مواقع، وجود برآمدگی ها بر روی سطح قطعات مکانیکی مانع از اتصال صحیح آن ها به یکدیگر می گردد. استفاده از عملیات سندبلاست، باعث هموار شدن و صاف شدن سطح می گردد و هرگونه پستی و بلندی، پوسیدگی و انواع آلودگی های دیگر را از میان می برد تا قطعات به درستی بر روی هم قرار گیرند. همچنین سندبلاست، امکان ایجاد سطح های مات و یا زبر را بر روی انواع سطوح فراهم می کند.
• بازگرداندن ظاهر اصلی به آجر و سنگ: آجر، سنگ و بتن از پرکاربردترین مصالح در نمای ساختمان های مسکونی و تجاری می باشند. سطح این مواد معمولا با گذر زمان کثیف و کدر می شود. این موضوع، زیبایی نمای ساختمان را از بین می برد. با وجود روش‌های دیگر مانند رنگ کاری و… استفاده از سندبلاست گزینه مناسب تری برای از بین بردن سطح آسیب دیده ی نمای ساختمان می باشد. ساب پاشی علاوه بر بازگرداندن ظاهر اصلی نمای ساختمان، باعث افزایش عمر آن می شود.
• حکاکی: عملیات سندبلاست برای حکاکی و ایجاد تابلوهای زیبای شیشه‌ای، چوبی یا سنگی مورد استفاده قرار می گیرد. مزیت این روش نسبت به حکاکی با لیزر این است که باعث ایجاد عمق بیشتری در سطح می شود. عمق بیشتر، امکان ایجاد برجسته کردن  طراحی را فراهم می کند. بسیاری از شرکت ها، از این روش به منظور نمایش هنرمندانه لوگو و برند خود بهره می برند.

پس از لایه برداری و پاکسازی توسط تکنیک سندبلاست سطح مورد نظر برای عملیات رنگ کاری، چسب کاری یا دیگر فعالیت های عایق کاری آماده می شود.

جمع بندی

برای جلوگیری از بیماری های تنفسی اپراتور و سایر کارگران حاضر در محیط کارگاه باید از کلاه ایمنی مخصوص سندبلاست استفاده کنند. این کلاه ایمنی دارای ورودی هوا از پشت می باشد که فرایند تنفس را برای کارکنان راحت تر می کند. واژه سندبلاست یک کلمه انگلیسی به معنی پرتاب ماسه می باشد. در اصطلاح ساب پاشی یا پرتاب ماسه با استفاده از فشار بسیار زیاد هوا را سندبلاست می‌گویند. کاربرد لوازم سندبلاست جهت انجام عملیات پاکسازی سطوح فلزی، چوبی، سنگی و شیشه ای می باشد. از انواع ماسه و سیلیس به عنوان ماده ساینده در سندبلاست استفاده می گردد.